fbpx




4 მაისი 1 წუთში წასაკითხი

ბლოკჩეინ ტექნოლოგიის ტიპები

გსურთ იცოდეთ ბლოკჩეინის სხვადასხვა ტიპების შესახებ? ეს ბლოგი დაგეხმარებათ გააცნობიეროთ თითოეული და ასევე რომელია მათ შორის საუკეთესო თქვენი ბლოკჩეინ პროექტისთვის.

ეჭვგარეშეა რომ ბლოკჩეინი ძალიან განვითარდა ბოლო ათწლეულის განმავლობაში. ეს ბიტკოინით დაიწყო, რომელსაც ასევე შეგვიძლია ვუწოდოთ ბიტკოინის ბლოკჩეინი, როგორც ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის პირველი თაობა.

ამჟამად სხვადასხვა ტიპის ბლოკჩეინის ტექნოლოგია არსებობს – თითოეული მათგანი ემსახურება თავის მიზანს და წყვეტს კონკრეტულ საკითხებს. ბევრი კომპანია იყენებს მათ, რათა მაქსიმალურად ისარგებლონ მისი პრაქტიკულობით.

რატომ გვჭირდება ბლოკჩეინის სხვადასხვა ტიპები?

სანამ ბლოკჩეინის ტიპების რეალურ განხილვას დავიწყებდეთ, ჯერ გავიგოთ თუ რატომ გვჭირდება ისინი.

როდესაც ბლოკჩეინის ტექნოლოგია დაინერგა მსოფლიოში, ეს იყო საჯარო ბლოკჩეინის ტიპი კრიპტოვალუტისთვის. რთულია მისი შემქმნელის განზრახვის გაგება, მაგრამ ზოგადად კი- მან წარმოადგინა დეცენტრალიზებული წიგნის ტექნოლოგიის კონცეფცია (DLT).

DLT კონცეფციამ შეცვალა ის, თუ როგორ ვაგვარებთ ჩვენს გარშემო არსებულ საკითხებს. ეს აძლევდა ორგანიზაციებს მუშაობის შესაძლებლობას ცენტრალიზებულ ერთეულზე დამოკიდებულების გარეშე.

ეს ტექნოლოგია პასუხობს ცენტრალიზაციის ხარვეზებს, თუმცა თავადაც სჭირდება  მრავალი პრობლემის გადაჭრა, როდესაც საქმე ეხება ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის გამოყენებას სხვადასხვა სცენარებში.

მაგალითად, ბიტკოინმა გამოიყენა არაეფექტური კონსენსუსის ალგორითმი, Proof-of-Work, კვანძებს კი სჭირდებოდა ენერგიის გამოყენებით მათემატიკური გამოთვლების ამოხსნა.

მაგალითად, ბანკები ყოველდღიურად უამრავ ტრანზაქციას ახორციელებენ. ასე რომ, ბლოკჩეინის ეს ტიპი უბრალოდ არ არის მისთვის შესაფერისი.

იყო სხვა პრობლემებიც, რომლებიც დაკავშირებულია ბლოკჩეინის პირველ თაობასთან, მათ შორის მასშტაბურობა, ავტომატიზაციის არარსებობა და ა.შ.

   ყველას, მათ შორის ორგანიზაციებს, არ შეუძლია გამოიყენოს საჯარო ბლოკჩეინი. ეს იმიტომ ხდება, რომ მათ არ შეუძლიათ თავიანთი ბიზნესის ყველა ასპექტი საჯარო გახადონ. მათ აქვთ გარკვეული კრიტიკული მონაცემები, რაც მათ ბიზნესს წარმატებულს ხდის. თუ ის საჯარო გახდება, მაშინ კონკურენტები გამოიყენებენ მას.

სწორედ აღნიშნული შემთხვევების გადასაჭრელად გაჩნდა კერძო ან ფედერაციული ბლოკჩეინი. კერძო ბლოკჩეინები გვთავაზობენ სრულიად კერძო გარემოს, სადაც ორგანიზაცია წყვეტს ვინ მონაწილეობს მასში. ეს მათ საშუალებას აძლევს ისარგებლონ ბლოკჩეინის ფუნქციებით ინფორმაციის გასაჯაროების აუცილებლობის გარეშე.

შეჯამებისთვის:

  • პირველი თაობის ბლოკჩეინს ჰქონდა მრავალი ნაკლი, მათ შორის ეფექტურობა და მასშტაბურობა,
  • ასევე, საჯარო ბლოკჩეინი არ შეესაბამება ყველას დღის წესრიგს ან საჭიროებას.

ეს ორი მიზეზი შეიძლება ჩაითვალოს, როგორც წინსვლის ქვაკუთხედი ბლოკჩეინის სხვადასხვა ტიპის ტექნოლოგიაში.

ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის სხვადასხვა ტიპები 

  • საჯარო
  • კერძო
  • ჰიბრიდული
  • ფედერაციული

საჯარო ბლოკჩეინი

საჯარო ბლოკჩეინი არის ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის ერთ-ერთი განსხვავებული ტიპი. საჯარო ბლოკჩეინი არის ნებართვის გარეშე განაწილებული ლეჯერის ტექნოლოგია, სადაც ნებისმიერს შეუძლია შეუერთდეს და განახორციელოს ტრანზაქციები. ეს არის არაშემზღუდავი ვერსია, სადაც თითოეულ თანატოლს აქვს წიგნის ასლი. ეს ასევე ნიშნავს, რომ ყველას შეუძლია წვდომა საჯარო ბლოკჩეინზე, თუ მას აქვს ინტერნეტი.

ეს არის ერთ-ერთი პირველი საჯარო ბლოკჩეინი, რომელიც გამოვიდა საზოგადოებისთვის – ბიტკოინის საჯარო ბლოკჩეინი. 

ტრანზაქციების გადამოწმება ხდება კონსენსუსის მეთოდებით, როგორიცაა Proof-of-Work (PoW), Proof-of-Stake (PoS) და ა.შ. ბირთვებში მონაწილე კვანძები ითხოვენ ტრანზაქციების ვალიდაციას, რათა საჯარო ბლოკჩეინმა იმუშაოს. თუ საჯარო ბლოკჩეინს არ ჰყავს საჭირო თანატოლები, რომლებიც მონაწილეობენ ტრანზაქციების გადაჭრაში, მაშინ ის გახდება არაფუნქციონალური. 

რა არის მისი უპირატესობები?

  • ნებისმიერს შეუძლია შეუერთდეს საჯარო ბლოკჩეინ,
  • მას მოაქვს ნდობა მომხმარებელთა მთელ საზოგადოებაში,
  • ყველა აქვს სტიმული იმუშაოს საზოგადოებრივი ქსელის გაუმჯობესებაზე,
  • საჯარო ბლოკჩეინი არ საჭიროებს შუამავლების ჩარევას,
  • საჯარო ბლოკჩეინებიც დაცულია მონაწილე კვანძების რაოდენობის მიხედვით,
  • მას მოაქვს გამჭვირვალობა მთელ ქსელში, რადგან მონაცემები ხელმისაწვდომია გადამოწმებისთვის.

რა არის ნაკლოვანებები?

მას აქვს ტრანზაქციის სიჩქარის პრობლემა. ტრანზაქციის დასრულებამდე შეიძლება რამდენიმე წუთიდან საათამდე დასჭირდეს. მაგალითად, ბიტკოინს შეუძლია წამში მხოლოდ შვიდი ტრანზაქციის მართვა (VISA-ს 24000 ტრანზაქცია წამში). ეს იმიტომ , რომ დრო სჭირდება მათემატიკური ამოცანების გადაჭრას და შემდეგ გარიგების დასრულებას.

საჯარო ბლოკჩეინის კიდევ ერთი პრობლემა არის მასშტაბურობა. მათ უბრალოდ არ შეუძლიათ მასშტაბირება იმის გამო, თუ როგორ მუშაობენ. რაც უფრო მეტი კვანძი შეუერთდება, მით უფრო მოუხერხებელი და ნელი ხდება ქსელი. 

საჯარო ბლოკჩეინის ბოლო მინუსი არის კონსენსუსის მეთოდის არჩევანი. მაგალითად, ბიტკოინი იყენებს სამუშაოს დადასტურებას (PoW), რომელსაც სჭირდება დიდი ენერგია. თუმცა, ეს ნაწილობრივ მოგვარდა უფრო ეფექტური ალგორითმების გამოყენებით, როგორიცაა Proof-of-Stake (PoS).

გამოყენების შემთხვევები

არსებობს საჯარო ბლოკჩეინის გამოყენების მრავალი შემთხვევა, მაგალითად:

ხმის მიცემა- მთავრობებს შეუძლიათ ხმის მიცემა საჯარო ბლოკჩეინის მეშვეობით გამჭვირვალობისა და ნდობისთვის.

სახსრების მოზიდვა-კომპანიებს შეუძლიათ გამოიყენონ საჯარო ბლოკჩეინი გამჭვირვალობისა და ნდობის გასაუმჯობესებლად.

პირადი ბლოკჩეინი

კერძო(პირადი) ბლოკჩეინი არის ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის ერთ-ერთი განსხვავებული ტიპი. კერძო ბლოკჩეინი საუკეთესოდ შეიძლება განისაზღვროს, როგორც ბლოკჩეინი, რომელიც მუშაობს შეზღუდულ გარემოში, ანუ დახურულ ქსელში. ის ასევე არის ნებადართული ბლოკჩეინი, რომელიც არის ერთეულის კონტროლის ქვეშ.

კერძო ბლოკჩეინები გასაოცარია კერძო კომპანიაში ან ორგანიზაციაში გამოსაყენებლად -მათ შეუძლიათ ეფექტურად გამოიყენონ ბლოკჩეინი და მხოლოდ შერჩეულ მონაწილეებს მისცენ ბლოკჩეინის ქსელში წვდომის უფლება. ორგანიზაციას ასევე შეუძლია დააყენოს ქსელში სხვადასხვა პარამეტრი, მათ შორის ხელმისაწვდომობა, ავტორიზაცია და ა.შ.

მაშ, რით განსხვავდება ის საჯარო ბლოკჩეინისგან? განსხვავებულია მისი წვდომის გზით. კიდევ ერთი მთავარი განსხვავებ- ის არის ერთგვარად ცენტრალიზებული, რადგან მხოლოდ ერთი ავტორიტეტი უყურებს ქსელს. ასე რომ, მას არ აქვს დეცენტრალიზებული ბუნება. 

უპირატესობები

კერძო ბლოკჩეინები სწრაფია. ეს იმიტომ ხდება, რომ რამდენიმე მონაწილეა საჯარო ბლოკჩეინთან შედარებით. მოკლედ, ქსელს ნაკლები დრო სჭირდება კონსენსუსის მიღწევამდე, რაც იწვევს უფრო სწრაფ ტრანზაქციებს.

კერძო ბლოკჩეინები უფრო მასშტაბურია. მასშტაბურობა შესაძლებელია, რადგან კერძო ბლოკჩეინში მხოლოდ რამდენიმე კვანძია უფლებამოსილი ტრანზაქციების დამოწმებისთვის. ეს ნიშნავს, რომ არ აქვს მნიშვნელობა გაიზრდება თუ არა ქსელი, კერძო ბლოკჩეინი იმუშავებს თავისი სიჩქარით და ეფექტურობით. აქ მთავარია გადაწყვეტილების მიღების ცენტრალიზაციის ასპექტი.

უარყოფითი მხარეები

კერძო ბლოკჩეინები ნამდვილად არ არის დეცენტრალიზებული. ეს არის კერძო ბლოკჩეინის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მინუსი და ეწინააღმდეგება განაწილებული წიგნის ტექნოლოგიის ან ზოგადად ბლოკჩეინის ძირითად ფილოსოფიას.

ნდობის მიღწევა კერძო ბლოკჩეინში რთულია, რადგან ცენტრალიზებული კვანძები აკეთებენ ბოლო შენიშვნას.

და ბოლოს, რადგან აქ მხოლოდ რამდენიმე კვანძია, უსაფრთხოება არც ისე ძლიერია. შესაძლებელია უსაფრთხოების დაზიანება, თუ კვანძების გარკვეული რაოდენობა დაზიანდება.

უპირატესობები

  • ის გთავაზობთ უკეთეს კონფიგურირებას და რესურსებზე კონტროლს,
  • კონსორციუმის ბლოკჩეინები უფრო უსაფრთხოა და აქვთ უკეთესი მასშტაბირება,
  • უფრო ეფექტურია საჯარო ბლოკჩეინის ქსელებთან შედარებით,
  • მუშაობს კარგად განსაზღვრულ მმართველობით სტრუქტურებთან,
  • ის გთავაზობთ წვდომის კონტროლს.

უარყოფითი მხარეები

მიუხედავად იმისა, რომ ის უსაფრთხოა, მთელი ქსელი შეიძლება იყოს კომპრომეტირებული წევრების მთლიანობის გამო.

ის ნაკლებად გამჭვირვალეა.

რეგულაციებმა და ცენზურამ შეიძლება დიდი გავლენა იქონიოს ქსელის ფუნქციონირებაზე.

ის ასევე ნაკლებად ანონიმურია ბლოკჩეინის სხვა ტიპებთან შედარებით.

გამოყენების შემთხვევები

საბანკო საქმე და გადახდები- ბანკების ჯგუფს შეუძლია ერთად იმუშაოს და შექმნას კონსორციუმი. მათ შეუძლიათ გადაწყვიტონ კვანძები, რომლებიც დაადასტურებენ ტრანზაქციებს.

კვლევა- კონსორციუმის ბლოკჩეინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას კვლევის მონაცემებისა და შედეგების გასაზიარებლად.

ჰიბრიდული ბლოკჩეინი

ჰიბრიდული ბლოკჩეინი არის ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის ერთ-ერთი განსხვავებული ტიპი. ჰიბრიდული ბლოკჩეინი შეიძლება ჟღერდეს კონსორციუმის ბლოკჩეინად, მაგრამ ეს ასე არ არის. თუმცა, მათ შორის შეიძლება იყოს გარკვეული მსგავსება.

ჰიბრიდული ბლოკჩეინი საუკეთესოდ განისაზღვრება, როგორც კერძო და საჯარო ბლოკჩეინის კომბინაცია. მას აქვს გამოყენების შემთხვევები ორგანიზაციაში, რომელსაც არც კერძო ბლოკჩეინის და არც საჯარო ბლოკჩეინის დანერგვა სურს და უბრალოდ სურს ორივე სამყაროს საუკეთესო მხარეების გამოყენება.

უპირატესობები

  • მუშაობს დახურულ ეკოსისტემაში ყველაფრის გასაჯაროების აუცილებლობის გარეშე,
  • წესები შეიძლება შეიცვალოს საჭიროების მიხედვით,
  • ჰიბრიდული ქსელები ასევე იმუნურია 51% შეტევის მიმართ,
  • ის გთავაზობთ კონფიდენციალურობას, სანამ ჯერ კიდევ არის დაკავშირებული საჯარო ქსელთან,
  • ის გთავაზობთ უფრო მეტად მასშტაბურობას საჯარო ქსელთან შედარებით.

უარყოფითი მხარეები

  • არა მთლიანად გამჭვირვალე,
  • ჰიბრიდულ ბლოკჩეინზე განახლება შეიძლება იყოს გამოწვევა,
  • ქსელში მონაწილეობისა და წვლილის შეტანის სტიმული არ არსებობს.

გამოყენების შემთხვევები

უძრავი ქონება- შეგიძლიათ გამოიყენოთ ჰიბრიდული ქსელები უძრავი ქონების მიზნებისთვის, სადაც უძრავი ქონების კომპანიებს შეუძლიათ გამოიყენონ ისინი თავიანთი სისტემების გასაშვებად და გამოიყენონ საზოგადოება საზოგადოებისთვის ინფორმაციის საჩვენებლად.

საცალო ვაჭრობა- საცალო ვაჭრობას ასევე შეუძლია გამოიყენოს ჰიბრიდული ქსელი მათი პროცესების გასამარტივებლად.

მაღალრეგულირებადი ბაზრები- ჰიბრიდული ბლოკჩეინები ასევე იდეალურია მაღალ რეგულირებადი ბაზრებისთვის, როგორიცაა ფინანსური ბაზრები.

დასკვნა

ზოგადად, შესაფერისია გამოიყენოთ კერძო ბლოკჩეინი თუ თქვენ ხართ კომპანია და გსურთ მისი გამოყენება ყველაფრის გასაჯაროების გარეშე. აი თუ მეტი გამჭვირვალობაა თქვენი მიზანი, მაშინ საჯარო პლატფორმაზე გადასვლა იქნება გამართლებული. თუ თქვენ მხოლოდ დამწყები ხართ და გსურთ გაიგოთ, თუ როგორ მუშაობს თითოეული ტიპის ბლოკჩეინი, მაშინ  ჩვენს კურსს გირჩევთ.

მსგავსი სიახლეები